Γιατί πρέπει να υπάρχει διαφορετική διατροφή για τα παιδιά τις ημέρες των γιορτών;
Ποια πρέπει να είναι η διατροφή των παιδιών κατά τη διάρκεια των γιορτών;
Αυτό είναι ένα ερώτημα που μου τέθηκε πρόσφατα από μια δημοσιογράφο και προς στιγμήν αναρωτήθηκα και εγώ γιατί θα έπρεπε να υπάρχει διαφορετική διατροφή για τα παιδιά τις ημέρες των γιορτών. Όταν όμως το σκέφτηκα, παρατήρησα ότι διαρκώς δίνουμε συμβουλές στους ενήλικες, για το πώς δεν θα πάρουν κιλά μέσα στις γιορτές ή πώς θα χάσου κιλά μετά τις γιορτές, ή τέλος πάντων, πώς να τους κατευθύνουμε ώστε να μην υπέρ καταναλώσουν τροφές και γλυκά.
Ναι στα γλυκά; και αν ναι πόσα;
Τα μικρά παιδιά, τα οποία θεωρούμε πως και να φάνε ένα γλυκό παραπάνω δεν χάλασε και ο κόσμος, έχει συχνά ως αποτέλεσμα,να καταναλώνουν μπροστά στα μάτια μας τρία, τέσσερα και πέντε καμιά φορά, από τα φαινομενικά αθώα γλυκά, που υπάρχουν άφθονα την περίοδο των Χριστουγέννων. Αυτά τα γλυκά δεν παύουν όμως να περιέχουν μεγάλες ποσότητες ζάχαρης, λευκών αλεύρων και φυσικά, χωρίς να λαμβάνω υπόψη τα γλυκά που καταναλώνονται μετά από κάθε γιορτινό τραπέζι, όπου συνήθως δεν αρκούν οι παραδοσιακοί κουραμπιέδες και μελομακάρονα, αλλά υπάρχουν οι τούρτες, οι πάστες, οι τάρτες, οι σοκολάτες και πολλά άλλα.
Γιορτή και χαρά ή γιορτή και γλυκά;
Θα πει κάποιος,«δεν πειράζει, παιδί είναι, ας φάει κάτι παραπάνω!». Δυστυχώς όμως, σε αυτή την περίπτωση, συμβαίνουν δύο πάρα πολύ άσχημα πράγματα.
Το πρώτο είναι ότι τα παιδιά μαθαίνουν από τη νεαρή ηλικία, ότι κάθε συνάντηση γιορτής και χαράς συνοδεύεται από ανεξέλεγκτη κατανάλωση γλυκών. Φυσικά,λίγοι λαμβάνουν υπόψη το γεγονός ότι όταν το παιδί καταναλώσει 2-3 μερίδες γλυκών, σπάνια, στη συνέχεια,θα θέλει να φάει το φαγητό του.
Ζάχαρη & Αλεύρι;
Επίσης, άλλο ένα σημαντικό σημείο είναι ότι τόσο η ζάχαρη όσο και τα λευκά άλευρα, καθώς αφομοιώνονται από την εντερική χλωρίδα, διαταράσσουν την ισορροπία μεταξύ καλών και κακών μικροοργανισμών.
Για όσους δεν το γνωρίζουν, θα προσπαθήσω να το εξηγήσω με πολύ απλά λόγια, ώστε ο κάθε γονιός να το μεταφέρει με τη σειρά του στα δικά του παιδιά. Ας δούμε αυτήν τη σημαντική διαφορά μεταξύ αυτών των μικροοργανισμών.
Οι λεγόμενοι καλοί μικροοργανισμοί είναι αυτοί που μεταβολίζουν την τροφή σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά μέσα στο ίδιο μας το σώμα, προκειμένου να έχουμε καλή υγεία, καλή ανάπτυξη και ένα ισχυρό ανοσοποιητικό σύστημα που να αντιστέκεται στους ιούςκαι τους «εχθρούς»που μπορούν να προσβάλλουν την υγεία μας.
Ο ρόλος των κακών μικροοργανισμών είναι να υπάρχουν σε ισορροπία με τους καλούς μικροοργανισμούς, προκειμένου το πεπτικό σύστημα να μπορεί να διαχωρίζει και να αναγνωρίζει εύκολα εάν υπάρχει ή αν θα υπάρξει κάποια επίθεση από κάποιον άλλον παθογόνο μικροοργανισμό, ώστε αυτός να εξολοθρευθεί γρήγορα από τα λευκά αιμοσφαίρια, δηλαδή τους φρουρούς της υγείας μας.
Μεγαλώνοντας μηχανές αποθήκευσης λίπους
Η βασική τροφή όμως αυτών των κακών μικροοργανισμών είναι κυρίως η ζάχαρη και τα λευκά άλευρα, με συνέπεια, όταν εμείς τους δίνουμε ακριβώς την τροφή που χρειάζονται για να αναπτυχθούν, τότε να παρουσιάζεται αλλαγή της ισορροπίας στην εντερική χλωρίδα. Όπως ανέφερα και παραπάνω, το αποτέλεσμα είναι να έχουμε μικρότερο ποσοστό καλών μικροοργανισμών που μεταβολίζουν την τροφή μας σε θρεπτικά συστατικά και ένα μεγάλο ποσοστό κακών μικροοργανισμών που την μεταβολίζουν σε λίπος. Αυτό σημαίνει ότι ένα παιδί που καταναλώνει συχνά ζάχαρη και λευκά άλευρα, σταδιακά μετατρέπεταισε μια«μηχανή αποθήκευσης λίπους».
Λιποκύτταρα που μπαίνουν δεν ξαναβγαίνουν
Σε συνδυασμό με το γεγονός ότι εξαιτίας του υπερβολικού σχολικού φόρτου, τα παιδιά ασκούνται ολοένα και λιγότερο, διαπιστώνεται μια δραματική αύξηση της παχυσαρκίας στη χώρα μας.
Ένα σημαντικό γεγονός που οφείλουν να γνωρίζουν όλοι οι γονείς είναι ότι το κάθε παιδί, περνώντας στην εφηβεία, παρουσιάζει αυξημένη κυτταρική ανάπτυξη. Αν λοιπόν αυτή δεν καταλήξει σε μυϊκή και οστική ανάπτυξη, τότε θα καταλήξει σε ανεξέλεγκτη αύξηση του αριθμού των λιποκυττάρων μέσα στο σώμα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να καταδικάσουμε ένα παιδί,από τη νεαρή ηλικία περνώντας στην ενήλικη, να πρέπει να κάνει υπεράνθρωπες προσπάθειες προκειμένου να διατηρήσει ένα υγιές σωματικό βάρος, γεγονός που έχει αποδειχτεί ότι είναι τελικά πολύ δύσκολονα επιτευχθεί.
Η γλυκιά ζωή στα όνειρά του μόνο
Επίσης, η συχνή κατανάλωση ζάχαρης, λευκών αλεύρων αλλά και πολύ λιπαρών τροφών, όπως τα περισσότερα σνακ, έχει ως αποτέλεσμα μια συνεχιζόμενα υψηλή συγκέντρωση σακχάρου στο αίμα, με αποτέλεσμα το πάγκρεας να υπέρ- δραστηριοποιείται προκειμένου να παράγει ινσουλίνη,μέχρι το σημείο που σταδιακά αυτή η δυνατότητα αρχίζει και εξαντλείται. Κατ’ επέκταση,όλο και περισσότερα παιδιά σε μικρές ηλικίες, αλλά και έφηβοι, θα παρουσιάσουν αντίσταση στην ινσουλίνη. Η ινσουλίνη, η ορμόνη δηλαδήπου διαχειρίζεται τη μεταφορά της γλυκόζης στο αίμα και την οποία παράγει το πάγκρεας, λόγω των πολλών λιποκυττάρων, δεν μπορεί να απομακρύνει το αυξημένο ζάχαρο από το αίμα και υποχρεωτικά το μεταφέρει στα λιποκύτταρα ενώ παράλληλα,τα αυξημένα επίπεδα σακχάρου δημιουργούν πολλές φλεγμονές μέσα στο σώμα, όπου κύριο χαρακτηριστικό φαινόμενο κατά τη διάρκεια της εφηβείας είναι η εμφάνιση έντονης ακμής.
Σταδιακά, η διαρκώς υψηλή περιεκτικότητα του σακχάρου στο αίμα μπορεί να δημιουργήσει κι άλλες φλεγμονές, όπως καταστροφές στην εντερική χλωρίδα, θέτοντας τις προϋποθέσεις για την εμφάνιση κάποιου σοβαρού αυτοάνοσου νοσήματος στο μέλλον.
Συνέχισε να μου δίνεις να τρώω ότι μου έδινες
Αντιλαμβάνομαι πως όλα αυτά που περιγράφω μπορεί να ακούγονται δύσκολα για κάποιον γονιό που έχει συνδυάσει κι αυτός μέσα στο δικό του μυαλό,από τους δικούς του γονείς, την υπερκατανάλωση τροφής και γλυκών στις γιορτές, όμως πολύ συχνά αυτή η υπερκατανάλωση, επειδή, όπως εξήγησα, έχει θρέψει και την κακή χλωρίδα του εντέρου, αυτή η ανάγκη για γλυκά και αμυλούχες τροφές θα συνεχίζεται για αρκετό καιρό ακόμα. Αυτό συμβαίνει διότι τα βακτήρια που υπεραναπτύχθηκαν ως ένας νέος μεγάλος πληθυσμός στην εντερική χλωρίδα θα συνεχίσουν να ζητούν την τροφή που είχαν μάθει να λαμβάνουν για πολλές μέρες κατά τη διάρκεια των γιορτών. Γι’ αυτό και η επιστροφή σε μια φυσιολογική διατροφή είναι πολύ δύσκολη, όχι μόνο για τους μικρούς αλλά σίγουρα και για τους μεγάλους.
Τα πιο σπουδαία πράγματα γίνονται μόνο με σωστό προγραμματισμό
Αν θα μπορούσαμε να κάνουμε κάτι για να αποφύγουμε τις συνέπειες αυτής της δραματικής εσωτερικής αλλαγής που συμβαίνει στον οργανισμό κάθε παιδιού, μια εναλλακτική της κατανάλωσης ανθυγιεινών τροφών, θα μπορούσε να είναι…
α) Ένα πρωινό πλούσιο σε φυτικές ίνες με πλήρη δημητριακά, γαλακτοκομικά και φρούτα.
β) Στο γιορτινό τραπέζι, να ξεκινήσουμε τα γεύματα μας με μια σαλάτα, και αν μπορούμε, πριν καταναλώσουμε τα γλυκά, να τα βάλουμε πάντα μετά από κάποιο γεύμα, καθώς το στομάχι θα είναι ήδη αρκετά χορτάτο, αποφεύγοντας έτσι την κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων.
γ)Μια πολύ ωραία λύση είναι, για παράδειγμα, όταν έχουμε να καταναλώσουμε ένα γλυκό, πριν από αυτό,να φάμε ένα φρούτο και μια κουταλιά άψητους ανάλατους ξηρούς καρπούς. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, το συνολικό γλυκαιμικό φορτίο του γεύματος διατηρείται σε χαμηλά επίπεδα, σε αντίθεση με τον υψηλό γλυκαιμικό δείκτη που έχει από μόνη της η ζάχαρη ή το αλεύρι και κυρίως όταν συνδυάζονται και τα δύο ταυτόχρονα, ως βασικά συστατικά κάθε συνταγής γλυκού.
Πες το και στη μαμά σου
Εύχομαι λοιπόν αυτές τις γιορτές να τις περάσουμε με περισσότερη περισυλλογή για το αν θεωρητικά η τόση πολλή χαρά μέσω της υπερπρόσληψης τροφής, τελικά θα συνδυαστεί και με τη διατήρηση της καλής μας υγείας στο προσεχές μέλλον. Άλλωστε, πάνω απ’ όλα, αυτό που ευχόμαστε στις γιορτές είναι υγεία και είναι οξύμωρο να την ευχόμαστε όταν ταυτόχρονα μέσω της τροφής τη στερούμε από τον εαυτό μας. «Παν μέτρο άριστον»κατά τους αρχαίους ημών προγόνους για ισορροπία, ευτυχία, ευημερία και μακροημέρευση.
Γράφτηκε απο Ευάγγελος Ζουμπανέας
